Qusqupiqa, chay hatun llahtapiqa, Tawantinsuyuh umallin, "Capital Arqueológica de América", "Patrimonio de la Humanidad" nisqa k'itipiqa, Simana Santan raymichakun Taytacha Tinpluriswan Karlus V Inpiradurpa Ispañamanta apachimusqanwan.

Wakin histuriyadurpa rimasqan hinaqa, kay taytachaqa, ruwachisqa karan llahtanchis runakunah chaskinanpah. Chay raykus as tullu tullu, sinchi llakisqa ima kashan llahtanchis rikunanpah. Chaytaqa rimayllayá rimanku. Ichaqa chaninmi ispañulkunah tukuy ima ruwasqankuqa llahtanchis aswanta ch'utirunankupah. Paykunaqa huhnin makinkupin hap'ihku hatun tumita, "espada" nisqata, huhninpitahmi Santa Crusta.

Taytacha Tinpluris munakuyqa aswantayá yaparukun kinsa chunka huhniyuh p'unchay mayu killamanta pacha,l650 watamanta. Chaypachan tayrichanta pacha khunununuy chhallurun askha wasikunata, inlisakunata ima. Chaypachan ñarah ispañulkunapis, yana k'illinsa runakunapis, llahtanchispa runankunapis qunqur chaki Tinpluris Kristuh ñawpaqinpi pituchayukunku..

Taytachah uyanqa, yana hiwayapi ruwasqa hinan kashan, manchay llaki ñak'ariypi. Chayta qhawarispan llahtaqa anchatapuni munaykun taytachantaqa. Chay taytachaqa yanayapuransi chay tukuy bilakunah rawrayninwan, q'usñinwan ima.

Chay pacha khunununuypa watanmanta pachan tayta Tinplurisqa hatun prusishunpi puririn sapa lunis santu Qusqu k'ititaqa. Ñuxch'uwan pilluyukuspa, tukuy sumah p'achallisqa quri q'aytukunawan, quri pilluyuh ima, manchay hatun wantunapi q'ipisqa puririn Qusquh kallinkunata. Runarí. Maymantachá waxwarimunpas sisi hinarah. Lluymi taytachataqa amachan. Kanmi camaretazos nisqapis, tukuy ima munay lliphlliph kuwitikunapis. Chaymantapis chufir hina llank'ahkunapis qaparichinkun awtu q'iwisqankuta. Lluytahmi mañakuyman, waqayman ima churakunku taytacha katidralman kutipuhtinqa. Chay hatun inlisamantan Rafael Heliodoro del Valle, Hondurasmanta harawih, nin: "Esa catedral es uno de los testimonios puros de la grandeza del hombre en el Siglo XVI" nispa, imaynan kashan Porras Barrenecheah "Antología del Cuzco" nisqa liwrupi qilqasqanpi.

Chay kikin Virnis Santullapitahmi mamacha Dulurispas, Kristu Santu Sipulkrupis tinkullankutah Ayak'uchu llahtapi hina.

Katulika Riligionpiqa chay p'unchayqa kanmi "ayuno y abstinencia" nisqa. Ichaqa Qusqupiqa, llahtah munayninwanyá chay p'unchayqa sinchi saxsapakuy rixurin. Chunka iskayniyuh huh hina, huh hina, mixunatan mixuyunku, wixsankupis manaña chaskisahtin. Chaytaqa ruwankuyá sapanka chuwan, sapanka apustulkunah mixuynin, nispa. Chay mixunakunapiqa kashanmi challwapis, runtupis, tukuy imamanta misk'i manchay axllasqa mixunakunapis.

Dumingu Risurixshunpiqa pacha illariytan misa kan. Chaymanta lluhsimuspaqa imaymana mixunatan mixuyullankutah. Wallpa kaldupas, chicharrupis, uma kaldupis kashanyá chaynihpi, hahiynihpi ima. Chhaynan chay Simana Santa sut'inchayqa Qusqu suyupiqa.